Trener idealny kluczem do sukcesu szkolenia

O sukcesie szkolenia decyduje wiele czynników: merytoryka, jej dobór do grupy docelowej, ale w głównej mierze sam szkoleniowiec. Rynek dynamicznie się zmienia, szkoleniowcy również. Zatem czy istnieje przepis na trenera idealnego, który zaspokoi potrzeby grupy, działu HR, ale też biznesu?

W okresie wzmożonej pandemii rynek szkoleniowy zamarł, a w konsekwencji częściowo przeniósł się online, czego efektem jest hybrydyzacja szkoleń. Wiele firm decyduje się łączyć formy szkoleń – stacjonarną i np. w formie wirtualnej przez popularne komunikatory. Tym większe znaczenie ma zatem dobór trenera, który będzie umiał zmotywować grupę podczas szkolenia, nie mając w wersji online pełnego wachlarza komunikatów niewerbalnych. Na rynku szkoleniowym formuje się bardzo duża konkurencja wśród samej edukacji trenerskiej. Uległa ona silnej profesjonalizacji i przybywa osób z bardzo dobrym warsztatem. Dostępni dla firm szkoleniowych trenerzy są dobrze przygotowani metodycznie i posiadają silną świadomość psychologiczną całego procesu, jakim jest szkolenie grupy. Najbardziej poszukiwani trenerzy to osoby silnie angażujące, potrafiące zmotywować zespół do zmiany po szkoleniu.

Kocham, nie kocham - sampling

Duża konkurencja na rynku szkoleń wymaga też, aby zatrudniani szkoleniowcy byli - w ocenie firmy szkoleniowej, grupy docelowej, ale też biznesu oczekującego wymiernych korzyści – perfekcyjnym wyborem za pierwszym razem. Nie ma miejsca na podjęcie szkolenia i zmianę trenera w trakcie. Z tego też powodu, nie tylko organizujące szkolenia działy HR i kilkoro z docelowych uczestników, ale też właściciele firm, chętnie uczestniczą w tzw. samplingach – próbkach trenerskich. Warto jednak nadmienić, że jest to wymierająca praktyka wśród trenerów o bardzo wysokich notach oceniających i kompetencjach. Bezpłatna prezentacja umiejętności trwająca 2-3h, w oczach trenerów z bogatym portfolio, przechodzi do lamusa niczym bezpłatny dzień próbny w firmach. Dlatego też samplingi mające zaprezentować ogólne umiejętności trenerskie, jego charyzmę, podejście do grupy i osobowość, przeprowadzane są zazwyczaj jedynie dla firm organizujących szkolenia, aby project managerowie mogli w konsekwencji wybrać idealnego trenera dla grupy docelowej.

Działaniem wspierającym wybór jest spotkanie trenera z klientem docelowym. Nie tylko pomaga ono w podjęciu decyzji przez CEO, ale przede wszystkim służy badaniu potrzeb przez szkoleniowca, poznanie wartości, którymi kieruje się właściciel, prezes czy zarząd firmy, aby później móc stworzyć autorski program szkolenia. Spotkanie jest też doskonałą sposobnością do poznania możliwości grupy (jeśli biorą w niej udział przyszli uczestnicy szkolenia) w zakresie wiedzy, motywacji i zaawansowania tematycznego.

Olimpijska poprzeczka

Warto nadmienić, że przed wyborem trenera, który zaprezentuje się przed biznesem, firmy szkoleniowe odsiewają mnóstwo kandydatur i wybierają najlepszych z najlepszych. Z perspektywy firmy szkoleniowej idealny trener cechuje się kilkoma czynnikami, których dobór uzależniony jest od rodzaju szkolenia: kompetencje miękkie, lub twarde.

W szkoleniach z kompetencji miękkich wysoko oceniane są… kompetencje miękkie. Liczy się charyzma trenera, jego osobowość i umiejętność dopasowania do grupy docelowej, czyli tak naprawdę do kultury organizacyjnej firmy, dla której realizowana będzie usługa. Bez znaczenia nie pozostaje jednak doświadczenie trenerskie i ilość godzin spędzonych w salach z uczestnikami. Jeśli wybieramy trenera mającego wzmocnić kompetencje liderskie wśród kadry menadżerskiej, to naturalnym wyborem staje się osoba z minimum kilkuletnim doświadczeniem na takim właśnie stanowisku. Praktyka trenera w obszarze, z którego szkoli, czyli bezpośrednie odniesienie do realiów biznesu jest zawsze dobrym prognostykiem, bo tego oczekują uczestnicy szkoleń. Dlatego też najbardziej pożądaną grupą szkoleniowców są trenerzy, którzy jednocześnie nadal funkcjonują w ekosystemie biznesu – zasiadają w kadrze menadżerskiej, są właścicielami firm, mentorami.

Jeśli zaś zwrócimy swój wzrok w kierunku usprawniania procesów na produkcji lub szkoleń dotyczących konkretnych kompetencji twardych takich, jak np. znajomość konkretnego oprogramowania, czy metod zarządzania projektami, to oczywiście umiejętność nawiązywania relacji z uczestnikami nie pozostaje bez znaczenia, ale większą wagę przykuwa się do samej merytoryki. Uczestnicy takich szkoleń są zazwyczaj silnie zdeterminowani do zdobywania nowych umiejętności praktycznych, wobec czego zatrudnienie teoretyków nie wróży sukcesu szkolenia – ani z punktu widzenia realnych i wymiernych korzyści dla uczestników, jak i też mierzalnych efektów dla biznesu, czyli np. wzrostu wydajności produkcji. Zatem szkoleniowiec w obszarze kompetencji twardych musi być skarbnicą wiedzy i praktykiem, który odpowie na nurtujące uczestników pytania w odniesieniu do konkretnych przykładów wdrożeń.

Kopiuj - wklej

Zarówno trenerzy, jak i firmy organizujące szkolenia muszą mieć świadomość, że uczestnicy są coraz bardziej wyspecjalizowani w danej dziedzinie i prawdopodobnie są już po cyklach szkoleniowych,  zapoznawali się z różnymi programami szkoleń poszukując dla siebie idealnego modelu albo zgłębiali swoją wiedzę korzystając z ogólnie dostępnych źródeł (literatura, internet). Tym samym, w oczach uczestnika, idealny trener to taki, który oferuje autorską treść. Nie ma miejsca na powielanie schematów, utartych ścieżek. Szkoleniowiec zostanie zapamiętany jeśli zdobędzie serca uczestników swoją osobowością i charyzmą, ale miłość ta będzie ulotna jeśli nie zadba o wyjątkową wartość szkolenia, jaką jest program szyty na miarę firmy, uczestników, ich ekosystemu. Autorskie metody szkoleniowe, praca z uczestnikami na przykładach w połączeniu z umiejętnością dopasowania się do kultury organizacyjnej wydają się kluczowe i w głównej mierze w badaniach ewaluacyjnych najwyższe noty otrzymują właśnie trenerzy łączący te cechy.

Dlaczego mam zatrudnić szkoleniowca?

Kluczowe z perspektywy właścicieli firm wydaje się spojrzenie na zwrot z inwestycji. Oczywiście – inwestycja w szkolenia i kapitał ludzki jest nieodzownym elementem prowadzenia konkurencyjnego biznesu, ale dla biznesu liczy się też wymierna korzyść. Odpowiednio dobrany trener ma być gwarancją sukcesu, wyznacznikiem zmiany, obietnicą: podniesienia kompetencji, zwiększenia wydajności firmy, zwinniejszego zarządzania, a co za tym idzie – maksymalizacji biznesu. Dlatego trenerzy umiejętnie przeprowadzający doradztwo, firmujący swoim profesjonalizmem sukces, stają się naturalnymi kandydatami dla biznesu. Dobry trener oferuje nie tylko wiedzę i techniki, ale też siebie jako człowieka, jest partnerem dla biznesu. Relacje, które szkoleniowiec nawiązuje z biznesem owocują wyższą skutecznością wdrożenia proponowanych rozwiązań – ufam, więc stosuję.

Elastyczność, klucz do sukcesu

Idealny trener w oczach firmy organizującej szkolenie, uczestnika i biznesu może wydawać się niemożliwy do znalezienia. Każda grupa ma nieco inne wymagania, ale wspólnym mianownikiem jest elastyczność. Ta umiejętność dostosowania się do grupy docelowej, do potrzeb rynku szkoleniowego, jak i do oczekiwań biznesu, staje się kluczową kompetencją trenera idealnego. Wspomniana już samoświadomość trenerska, a więc szczere podejście wobec siebie i określenie swoich możliwości, pozwala uczestnikom tej silnie konkurencyjnej grupy, ulegać ciągłej profesjonalizacji. Nie ma aktualnie miejsca na trenerów z bardzo szerokim wachlarzem tematyki szkoleniowej i na osoby podejmujące każde wyzwanie czy zamówienie. Przed firmami szkoleniowymi stoi więc wyzwanie, aby dobierać do współpracy trenerów, którzy za cel stawiają sobie nie sprzedaż szkoleń a wniesienie do firmy klienta realnej wartości w postaci kompetencji, sprawdzonych rozwiązań i optymalizacji.

Katarzyna Opiekulska-Sozańska
Dyrektor Zarządzająca LSJ HR Group

Artykuł ukazał się na łamach Kompendium Wiedzy HR, grupa Pracuj.pl (wrzesień 2022)