Prawo wstecz! Jakie zasady obowiązują obecnie cudzoziemców?
28 stycznia 2023 roku weszła w życie nowelizacja Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. W przypadku tych przepisów prawo zadziałało wstecz i stosuje się je od 1 stycznia 2023 roku. W ramach usystematyzowania wiedzy na ten temat, eksperci LSJ HR Group, opracowali małą „przypominajkę” dotyczącą zmian. Zapraszamy do lektury!
Jak było?
Przed wejściem nowelizacji w życie, obywateli Ukrainy dotyczyły, w zależności od posiadanych dokumentów, różne terminy legalnego pobytu w Polsce. Inaczej wyznaczano je dla posiadaczy paszportów biometrycznych, wiz czy pozwoleń na pobyt czasowy.
Wydłużenie pobytu bez względu na posiadany tytuł pobytowy?
Wspomniana nowelizacja Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, wydłużyła okresu pobytu na terenie Polski dla obywateli Ukrainy, niezależnie od posiadanych tytułów pobytowych, do 24 sierpnia 2023 roku. Dzięki temu wszyscy obywatele Ukrainy mogą przebywać w Polsce legalnie przez kolejnych kilka miesięcy. W praktyce, cudzoziemcy, którzy np. posiadali wizę, na podstawie której mogli przebywać w Polsce do 31 grudnia 2022 roku, nawet jeśli nie złożyli wniosku o przedłużenie pobytu w ramach zezwolenia na pobyt czasowy, mogą przebywać na terenie kraju legalnie do 24 sierpnia 2023 roku.
Zniesienie przepisów Ustawy covidowej
Kolejną ważną zmianą jest zniesienie, z dniem 24 sierpnia 2023 roku, przepisów tzw. Ustawy covidowej, która zezwalała na pobyt cudzoziemców w Polsce do czasu zakończenia stanu zagrożenia epidemicznego, w ramach ruchu bezwizowego, wiz, czy zezwoleń na pobyt czasowy. Osoby przebywające na terenie Polski, na podstawie tytułów pobytowych wydłużonych na okres stanu zagrożenia epidemicznego COVID, będą zobowiązane do uregulowania swego statusu pobytowego przed końcem ważności dokumentów. Co ważne, dotyczy to jedynie tytułów pobytowych, dokumenty legalizujące pracę nadal ulegać będą przedłużeniu. Należy mieć jednak na uwadze, że jeśli ustawa covidowa zostanie zniesiona wcześniej, to przepisy też odpowiednio tracą ważność (wtedy od momentu zniesienia mamy 30 dni na legalizację pobytu).
Pobyt czasowy a działania wojenne
Nowelizacja znosi możliwość starania się o uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy, w związku z działaniami wojennymi na terenie Ukrainy. Urzędy Wojewódzkie pozostawią takie wnioski bez rozpatrzenia, nawet jeśli zostały złożone przed wejściem w życie niniejszej ustawy.
Jak to jest z tym numerem PESEL?
W związku z nowelizacją ustawy, obywatele Ukrainy są zobowiązani, w terminie 30 dni od daty wjazdu do Polski, złożyć wniosek o wydanie numeru PESEL ze statusem UKR, nawet jeżeli przebywali w Polsce już wcześniej i posiadają numer PESEL bez statusu UKR. Nadanie numeru PESEL ze statusem UKR wydłuża obywatelom Ukrainy możliwość pobytu w Polsce do 24 sierpnia 2023 roku. Co ważne, jeśli cudzoziemiec posiadał już numer PESEL ze statusem UKR, ale w międzyczasie wyjechał z Polski na nieprzerwany okres powyżej 30 dni, utracił ten status i tym samym przestaje podlegać ochronie czasowej, ale ma on prawo wnioskować o przywrócenie tego statusu.
Jasne obowiązki pracodawców
Do momentu wprowadzenia zmian do Ustawy, pracodawcy różnie interpretowali konieczność dokonania zgłoszenia pracy cudzoziemca, w zależności np. od dokumentu na podstawie jakiego wcześniej pracował. Obecnie Ustawa jasno wskazuje, że pracodawca, każdorazowo przy otrzymaniu decyzji o możliwości wykonywania pracy przez cudzoziemca, musi dokonać zgłoszenia w systemie informatycznym praca.gov.pl.
Pomimo tego, że od wprowadzenia nowelizacji do Ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy minęło już kilkanaście tygodni, dochodzą nas słuchy, że nie każdy zainteresowany tymi zmianami zna ich zakres, nowe terminy i obowiązki. Mamy nadzieję, że nasz krótki artykuł rozwiał wątpliwości i teraz każdy pracodawca lub cudzoziemiec, wiedzą do czego są zobowiązani i jakie mają przywileje. Jeśli jednak czujecie niedosyt i niezrozumienie, zachęcamy do kontaktu – nasi specjaliści znają zagadnienia legalizacyjne jak własną kieszeń i chętnie przeprowadzą Was przez ten proces.