Zmiany, ach te zmiany! Kodeks pracy w nowej wersji?
Pamiętacie, że jakiś czas temu opisywaliśmy zmiany w Kodeksie pracy? Mówiliśmy o kwestii umów na okres próbny i czas określony. Dziś spieszymy do Was z kolejną dawką wiedzy na temat tego, co nowego w Ustawie – bo naprawdę się dzieje. Zmiany weszły w życie 26 kwietnia 2023 roku, zatem dotyczą nas już teraz!
Nowy urlop opiekuńczy
W Kodeksie pojawił się nowy rodzaj urlopu - urlop opiekuńczy. Jest to urlop niepłatny(!), a pracownik może wykorzystać go do 5 dni w roku. Z zasady ma być przeznaczony na zapewnienie opieki lub wsparcia członka rodziny lub osoby mieszkającej w tym samym domu co pracownik. Warto zapoznać się ze szczegółami takiego urlopu. Nie możemy wykorzystać go w przypadku niegroźnych chorób, ale tylko wtedy, kiedy w grę wchodzą tzw. „poważne kwestie medyczne”.
Siła wyższa a zwolnienie z pracy
Zwolenie z powodu siły wyższej to także nowość. Umożliwia on pracownikom otrzymanie dwóch dodatkowych dni wolnych od pracy, płatnych w wysokości połowy wynagrodzenia. Można je wykorzystać, kiedy wydarzy się coś niespodziewanego i pilnego w sprawach rodzinnych pracownika - spowodowanych chorobą lub wypadkiem.
Zmiany w dotychczasowych urlopach
Ustawa zmieniła dotychczasowe zapisy w zakresie urlopu rodzicielskiego i ojcowskiego. W pierwszym przypadku, urlop zostaje wydłużony do 9 tygodni. Można z niego skorzystać jednorazowo, albo podzielić go nawet na 5 części. Nie trzeba go też, jak do tej pory, wykorzystywać od razu po urlopie macierzyńskim. Udzielany jest do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko pracownika ukończy 6 rok życia. W urlopach ojcowskich skrócono okres na ich wykorzystanie. Na podstawie nowych przepisów pracownik może wnioskować o taki urlop wyłącznie do ukończenia 12 miesiąca życia dziecka, a nie jak do tej pory – 24 miesiąca.
Zwolnienie pracownika a umowa na czas określony
Nowe zmiany dotyczą też tego, że pracodawcy muszą obligatoryjnie wskazać przyczyny, na podstawie których dochodzi do wręczenia pracownikowi wypowiedzenia umowy na czas określony. Do tej pory, w przypadku tego typu umów, pracodawcy nie mieli takiego obowiązku. Więcej pisaliśmy o tym w naszym artykule „Zmiany w umowach o pracę. Jeszcze lepsze zabezpieczenie dla pracowników?”
Więcej przekazywanych informacji dla pracowników
Opisane wyżej zmiany to tylko kropla w morzu nowych zapisów. Dodatkowo, najnowsza wersja Kodeksu pracy wymaga od pracodawców znacznego rozszerzenia przekazywanych informacji o warunkach zatrudnienia. Pracownicy wykonujący pracę zmianową mają być szczegółowo informowani o zasadach przechodzenia ze zmiany na zmianę. Osoby pracujące w nadgodzinach, mają otrzymać jasne informacje na temat zasad pracy w takiej formie i wysokości rekompensaty za nią. Ponadto pracodawcy zobowiązani są do przekazywania pracownikom szczegółowych wiadomości o wolnych wakatach w firmie, a także możliwościach i ścieżkach awansu. Pracownicy otrzymali też dwie dodatkowe przerwy od pracy. Pierwsza, trwająca minimum 15 minut, mająca zastosowanie, w przypadku, gdy czas pracy przekroczy 9 godzin oraz kolejne, również co najmniej 15-minutowe, wykorzystywane wówczas, gdy czas pracy będzie dłuższy niż 16 godzin.
Nowelizacja Kodeksu pracy z 26 kwietnia 2023 roku wnosi wiele zmian, zarówno drobnych, jak i kluczowych. W każdym przypadku jednak, mają one ogromny wpływ na relację pracodawca – pracownik. Zmiany te dostosowują nasze prawo pracy do dwóch unijnych dyrektyw: W sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w UE oraz W sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Pracownicy otrzymali więcej możliwości i przywilejów, a także poszerzono ich ochronę i komfort pracy. Pracodawcy muszą się do tych zmian natychmiastowo zastosować, bez miejsca na dyskusję na to, czy zmiany są słuszne, czy nadmiernie obciążają pracodawców.